CHALLENGE 2:

Schoner drinkwater dankzij inleveren medicijnen

Wist je dat in Nederland per jaar ongeveer 140.000 kilo medicijnresten in het oppervlaktewater geloosd worden? Via urine, maar ook via de gootsteen, komen medicijnresten in het riool terecht. Drinkwaterbedrijven moeten het drinkwater extra zuiveren om het water schoon en betrouwbaar te maken en te houden. Door mee te doen met de Challenge Lever je overtollige medicijnen in, draag je bij aan schoon water en bespaar je het milieu.

-Wat kan jij doen?-

Doe mee, ruim je medicijnkast op en breng overtollige medicijnen naar de apotheek.
Wil je mee doen aan deze challenge? Mail dan naar de aanjager!

Contact aanjager challenge

Nieuws over deze challenge:

Van 16 tot 23 april gaat in Nijmegen de grote inzamelweek van start voor  het gescheiden inleveren van medicijnen. Vrijwel alle apothekers uit Nijmegen, de Milieustraat en de DAR doen mee.

Hoe kun je meedoen?

  • Lever naalden en medicijnen in bij de apotheek of milieustraat.
  • Overtollige medicijnen, zonder kartonnen verpakking, kunnen in een plastic tas afgeleverd worden aan de balie van de apotheek. Denk aan privacy: verwijder etiketten en/of verpakkingen.
  • Doe de gebruikte injectienaalden in een naaldencontainer die de apotheek verstrekt. Sluit de naaldencontainer goed af.

Ampullen, insulinepatronen, verpakkingsmateriaal, verband, watten mogen gewoon bij het huisvuil.  Lege medicijnflesjes kunnen in de glasbak. Tenslotte kunnen de kartonnen doosjes, bijsluiters en overige papieren verpakkingen van medicijnen bij het oud papier.

Vraag en Antwoord:

  1. Hoe komen medicijnresten in ons water?

Het grootste deel van medicijnresten (95%) komt via de urine en ontlasting in het riool terecht en wordt met het rioolwater naar een rioolwaterzuivering getransporteerd. Deze zuivering haalt niet alle stoffen uit het water. Een deel van de medicijnresten, waaronder ook diergeneesmiddelen komt in het oppervlaktewater, en kan van daaruit in het grondwater terechtkomen. Drinkwaterbedrijven zuiveren het oppervlakte- en grondwater zo goed mogelijk om er drinkwater van te maken.

Een klein deel van de oude en ongebruikte geneesmiddelen komt rechtstreeks via de gootsteen in het riool. Dat is niet de bedoeling. Oude en ongebruikte geneesmiddelen of restanten kunnen als klein chemisch afval worden ingeleverd bij de gemeente die verantwoordelijk is voor de inzameling ervan, of bij de apotheek. Zie voor meer informatie ook http://www.rivm.nl/Onderwerpen/G/Geneesmiddelen_in_het_milieu/Hoe_komen_geneesmiddelen_in_het_Nederlandse_milieu

  1. Om hoeveel medicijnresten gaat het?

Het totale gebruik van geneesmiddelen, met iets meer dan 2000 verschillende actieve stoffen, wordt geschat op ongeveer 3,5 miljoen kilogram per jaar. We schatten dat er jaarlijks in Nederland minstens 140 ton werkzame stof via de riolering in het oppervlaktewater terecht komt. Het gebruik van antibiotica als diergeneesmiddel is circa 200 ton per jaar. Antibiotica vormen het overgrote deel van het verbruik aan diergeneesmiddelen. Een deel van deze medicijnen bereikt via de mest de bodem. Een deel daarvan spoelt uit naar het oppervlaktewater of grondwater.

  1. Wat zijn de effecten van medicijnresten in ons water?

Het RIVM heeft de effecten van medicijnresten voor oppervlakte- en grondwater op een rij gezet op basis van (inter)nationaal onderzoek. Uit het rapport ‘Geneesmiddelen en Waterkwaliteit’[1] blijkt dat medicijnresten effecten hebben voor waterorganismen en de drinkwaterbereiding. Zo kunnen pijnstillers weefselschade veroorzaken bij vissen, zorgen anticonceptiemiddelen voor geslachtsverandering bij vissen en kunnen antipsychotica het gedrag van kleine waterkreeftjes en vissen veranderen. De drinkwaterbedrijven moeten daarom extra zuiveren om drinkwater van goede kwaliteit te blijven produceren.

  1. Zitten er medicijnresten in drinkwater?

Medicijnresten kunnen in minieme hoeveelheden voorkomen in drinkwater. Het RIVM, de EU en de WHO geven aan dat de hoeveelheden hiervan zo klein zijn dat de gezondheidsrisico’s verwaarloosbaar zijn. Het drinkwater in Nederland is overal veilig en het voldoet ruimschoots aan alle wettelijke eisen.  Drinkwaterbedrijven breiden hun zuiveringen uit en in voorbereiding op de toekomst investeren drinkwaterbedrijven in geavanceerde zuiveringstechnieken, omdat de bronnen van drinkwater medicijnresten bevatten.

  1. Wat doet de zorgsector om de belasting te verminderen?

Patiënten krijgen medicijnen op recept, kopen ze zelf (zogenaamde zelfzorgmiddelen), of krijgen ze in het ziekenhuis toegediend. Het ministerie VWS is bezig programma’s te ontwikkelen voor de verbetering van de gezondheid, het tegengaan van verspilling en gepast gebruik van zorg. Ook zijn er initiatieven om ‘poly-farmacie’ bij oudere patiënten terug te dringen. Hierbij moeten ouderen meerdere medicijnen naast elkaar slikken,. Door dit terug te dringen worden er minder medicijnen gebruikt, wat positief is voor de  waterkwaliteit. Begin 2017 is onderzoek gepubliceerd naar de mogelijkheden om minder milieubelastende varianten van medicijnen voor te schrijven (waar nuttig en mogelijk), zonder de veiligheid en de effectiviteit van de behandeling te beïnvloeden. Het onderzoek laat zien dat het momenteel niet mogelijk is om voor milieubelastende geneesmiddelen een goed alternatief middel te vinden[2].

Apothekers spannen zich in om de verspilling van medicijnen zo veel mogelijk te voorkomen door gerichte en afgepaste hoeveelheden mee te geven.

  1. Wat gebeurt er met het medicijnafval?

De apotheek / milieustraat bewaart gebruikte naalden of restanten medicijnen in een speciale verpakking als ‘klein chemisch afval’. Scherpe voorwerpen, zoals naalden, worden uiteindelijk verbrand in een speciaal daarvoor geschikte verbrandingsinstallatie te Dordrecht. De overige medicijnen worden verbrand bij de ARN, de afvalverbrandingsinstallatie te Weurt.

Medicijnen worden vernietigd en niet hergebruikt vanwege veiligheidsoverwegingen. Dat moet omdat de veiligheid bij een middel dat de apotheek heeft verlaten, niet meer te garanderen is. Niemand weet zeker of het onder de juiste omstandigheden bewaard is.

[1] https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2016/10/13/rivm-rapport-geneesmiddelen-en-waterkwaliteit

 

[2]http://rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Algemeen_Actueel/Nieuwsberichten/2017/Milieubelastende_geneesmiddelen_nog_niet_te_vervangen